Rueda reclama ao Goberno central o inmediato rescate da AP-9 e advirte do custo de adiar esta medida

Santiago de Compostela, 4 de agosto de 2025

O presidente do Executivo autonómico, Alfonso Rueda, sinalou hoxe que o Informe sobre a situación da AP-9 elaborado desde a Consellería de Vivenda e Planificación de Infraestruturas avaliado hoxe no Consello da Xunta conclúe que o rescate da concesión da autoestrada é "a alternativa máis vantaxosa para o interese público", e cuantifica a estimación actual desta medida en 2.356M€, "cantidade moito menor da que habería que pagar de aquí ao final da concesión", segundo apuntou Rueda.

A Administración autonómica exixe ao Goberno central que, diante do recente ditame da Comisión Europea sobre a AP-9, asuma este rescate e a liberalización das peaxes de xeito inmediato. Segundo sinalou o presidente do Goberno galego, "canto máis tempo pase máis caro vai ser para todos os españois". Neste senso, o informe advirte que na citada estimación xa se incrementa en 65M€ o lucro cesante para a concesionaria respecto ás cifras calculadas o pasado 2024, debido ao incremento dos beneficios da concesión en 2024.

O documento fai unha diagnose da situación da concesión, incidindo, por unha banda, na suba desmesurada das tarifas para os usuarios nos últimos anos e o enriquecemento progresivo da concesionaria. Na actualidade, cada 100 km da AP-9 teñen un custo de máis de 12€ e todo o traxecto da autoestrada (219km) ten un prezo de 26,85€. Así mesmo, os ingresos por peaxes incrementáronse nun 39,7% entre 2021 e 2024, o que significou un aumento da conta de resultados para a concesionaria dun 78,1% nese período.

Advirte que a xestión da autoestrada por parte do Estado nos últimos anos foi claramente prexudicial para o interese xeral, e especialmente para Galicia, lembrando, ademais, que o debate sobre a reclamación unánime do Parlamento galego para reclamar a transferencia segue bloqueada no Congreso con 38 prórrogas. E sinala a situación de discriminación da comunidade fronte a outras de España onde si se liberaron peaxes, como é o caso da valenciana, onde o Ministerio adoptou a decisión de facelo na AP-7 en Alacante.

O informe lembra que xa no 2021, coa aprobación do real decreto que introduciu as bonificacións para os usuarios, logo ampliadas no 2024, tanto o Consello de Obras Públicas como o Consello de Estado sinalaban que ante o enorme compromiso de gasto previsto se debía analizar a conveniencia do rescate da concesión, cuestión que non foi atendida.

Actualización do custo do rescate

A Xunta adiantouse o pasado ano co estudo no que avaliou o custo da indemnización por rescate, aplicando unha taxa de desconto do 30%, en 2.331M€, e vén de actualizar esta estimación elevándoa aos 2.356M€. A principal causa deste incremento é o lucro cesante, que subiu en 65M€ a pesar de reducirse nun ano o prazo da concesión. Esta condición calcúlase como unha proxección a futuro do resultado de explotación (beneficio) da concesión, a partir da media dos últimos 5 anos, de xeito que se ve incrementada co forte incremento das tarifas e o investimento en bonificacións.

Transvasamento de tráficos

O informe tamén incide en que o rescate da concesión e liberación da peaxe implicará o transvasamento do tráfico dende as estradas convencionais cara á AP-9, o cal implica beneficios ambientais (ruído, emisións), de seguridade viaria, de calidade de vida, de aforro de tempo e de competitividade, que poden ser cuantificados economicamente polo Ministerio, para un mellor criterio na toma decisión sobre o rescate.

Así, tal e como apuntou Rueda, o tráfico "baixaría no centro das vilas, nas travesías e en moitas vías paralelas". O documento avalía catro treitos para analizar o transvasamento de tráfico de estradas convencionais á AP-9. No caso da comparativa entre a AP-9 e a A-55 Puxeiros-enlace do Porriño, o rescate pode supoñer o descenso dun 32% no tráfico na A-55. No que atinxe a AP-9 e A-55 entre o enlace Porriño-Tui, ese transvasamento eliminaría máis da metade dos 39.486 vehículos diarios que transitan de media diaria por este viario, cun incremento de tráfico na autoestrada do 577%. Ademais, na zona de Curro-Pontevedra, eliminaríase a metade do tráfico na N-550 e o 33% na PO-531 co transvasamento á AP-9 e no treito entre Ordes e Sigüeiro, descendería nun 76% o tráfico na N-550.

A este aforro económico hai que engadir a posibilidade para o Estado de evitar ou abaratar a execución de Infraestruturas planificadas que teñen un elevado custo e importantes afeccións sociais, como é o caso, por exemplo, do treito A Ermida-Pilarteiros da A-57 na circunvalación de Pontevedra.

A Xunta incide en que o Ministerio debe aplicar para Galicia o mesmo criterio que tivo coa AP-7 en Alacante, cuxa liberalización de peaxes comezou sendo unha medida temporal e logo consolidada por razóns de interese xeral. Entre as razóns esgrimidas polo Ministerio, estivo o beneficio social cuantificado en 16,8M€.